Görsel 4.14’deki devrede R2 ve R3 dirençleri kazancı belirlerken R1 ve C1 yüksek geçiren filtreyi oluşturmaktadır. Yüksek frekanslarda C1 kondansatörün kapasitif reaktansı (Xc) azalmakta ve yüksek frekanslı sinyalleri geçirmektedir. Alçak frekanslarda C1 kondansatörü yüksek direnç (kapasitif reaktans) göstermektedir. Evirmeyen girişe uygulanan yüksek frekanslı sinyal çıkışta yükseltilerek alınmaktadır.
Görsel 4.14: Yüksekgeçiren filtredevresi
MALZEME LİSTESİ
| Adı | Özelliği | Sembolü | Görünüşü | Miktarı |
| Opamp | 741(DIL-08 kılıf) | 1 adet | ||
| Direnç | 1kΩ | 1 adet | ||
| Direnç | 10kΩ | 2 adet | ||
| Kondansatör | 10nf/16V | 1 adet | ||
| Kondansatör | 100nf/16V | 2 adet |
İŞLEM BASAMAKLARI
- Görsel 4.14’deki devreyi kurunuz.
- Sinyal jeneratörünü C1’e bağlayınız. Osiloskobu Vç noktasına bağlayınız.
- Sinyal jeneratöründen 1 Vpp 10 Hz’lik sinyal uygulayınız.
- Osiloskopta çıkış sinyalinin genliğini ölçüp Tablo 4.13’e yazınız, çıkış sinyalini ayrılan yere çiziniz.
- Sırasıyla 100 Hz, 1 KHz, 10 KHz’lik sinyallerle işlemleri tekrarlayıp sonuçları Tablo 4.13’e yazınız. 10 KHz için çıkış sinyalini ayrılan yere çiziniz.
- R1 veya C1’in değerini azaltarak çalışmasını gözlemleyiniz.
DEĞERLENDİRMELER
Tablo 4.13: Yüksek geçiren filtredevresi
| Frekans | Vç |
| 10 Hz | |
| 100 Hz | |
| 1 KHz | |
| 10 KHz |
SORULAR
- Devrenin kesim frekansını (fc) hesaplayınız.
- Görsel 4.13’deki devrede kazanç hangi frekanstan sonra azalmaktadır?
- Çok daha yüksek frekansları geçirmek için hangi elemanların değeri azaltılmalıdır?
- Sıfır frekansta (DC gerilim) kondansatör direnci (kapasitif reaktans) nedir?
- Kondansatör hangi durumda açık anahtar gibi davranır?
Eğer bir devre şeması veya bileşen değerleri belirtilseydi, kesim frekansını hesaplamak veya diğer soruları yanıtlamak için daha fazla yardımcı olabilirdim. Özel bir devre şeması veya bileşen değerleri verilmemişse, genel bir kesim frekansı hesaplaması yapamam. Ancak, tipik bir RC düşük geçiren filtre için kesim frekansını (fc) hesaplamak için şu formül kullanılabilir:
[ f_c = \frac{1}{2 \pi R C} ]
Sıfır frekansta (DC gerilim) kondansatör direnci (kapasitif reaktans), kapasitörün reel kısmı (gerçek direnç değeri) sıfır olduğu için, sıfır ohm olarak kabul edilir. Kondansatör, sıfır frekansda (DC) tamamen açık bir anahtar gibi davranır, yani sıfır frekansta maksimum geçiş yapar. Ancak, devre şartlarına bağlı olarak gerçek devrede bu ideal durum her zaman gerçekleşmeyebilir.
No responses yet