Görsel deki devrede ilk anda NE555 entegresinin Q çıkışı lojik-0’dır. Tetikleme girişine lojik-0 tetikleme darbesi uygulanırsa Q çıkışı lojik-1 olur. Bu anda C2 kondansatörü R2 üzerinden şarj olmaya başlar. C2 uçlarındaki şarj gerilimi (2/3)E değerine ulaştığında Q çıkışı tekrar lojik-0 değerini alır. Devre ilk durumuna döner. Lojik-1’de kalma süresi T=1,1xR2xC2 formülü ile bulunabilir.
Görsel 4.7: 555’li tek kararlı multivibratör devresi
MALZEME LİSTESİ
| Adı | Özelliği | Sembolü | Görünüşü | Miktarı |
| 555 | IC (Entegre) (DIL-08 kılıf) | 1 adet | ||
| LED | Kırmızı | 1 adet | ||
| Direnç | 220Ω | 1 adet | ||
| Direnç | 10kΩ | 2 adet | ||
| Kondansatör | 10nf/16V | 1 adet | ||
| Kondansatör | 100µf/16V | 1 adet | ||
| Buton | Push buton (NO) | 1 adet |
İŞLEM BASAMAKLARI
- Görsel 4.7’deki devreyi kurunuz.
- Devreye enerji veriniz.
- B1 butonuna basarak devrenin çalışmasını gözlemleyiniz.
- Süreyi potansiyometreyle ayarlayacak şekilde devreyi düzenleyiniz.
- R2 direncinin değerini Tablo daki değerlerle değiştirerek ölçülen süreyi yazınız.
DEĞERLENDİRMELER
Tablo : 555’li Tek kararlı multivibratör devresi
| R2 kondansatör değeri | LED’in yanık kalma süresi (sn.) |
| 10kΩ | |
| 22kΩ | |
| 47kΩ |
SORULAR
- LED’in yanık kalma süresini hangi elemanlar belirler.
- Devredeki LED’in yanık kalma süresini hesaplayınız.
LED’in yanık kalma süresi, genellikle kullanılan LED’in teknik özellikleri ve devre tasarımıyla ilişkilidir. LED’in yanık kalma süresini belirleyen bazı faktörler şunlar olabilir:
- Akım: LED’e verilen akım, yanık kalma süresini etkiler. LED’in maksimum belirtilen akım değerlerini aşması, kısa süreli veya uzun süreli kullanımda LED’in ömrünü azaltabilir veya hızla yanmasına neden olabilir.
- Gerilim: LED’in nominal çalışma gerilimi, LED’in yanık kalma süresini etkileyebilir. Yanlış gerilim uygulaması, LED’in kısa sürede yanmasına veya performansının düşmesine neden olabilir.
- Isı: LED’ler sıcaklığa duyarlıdır. Aşırı sıcaklık, LED’in performansını etkileyebilir ve ömrünü kısaltabilir. LED’in soğutma önlemleri veya sıcaklığı düşürmeye yönelik düzenlemeler, yanık kalma süresini artırabilir.
- Çalışma Süresi: LED’in sürekli olarak açık veya yüksek güçte çalıştırılması, yanık kalma süresini kısaltabilir.
- Kalite ve Tip: Farklı LED türleri ve kaliteleri, farklı yanık kalma süreleri sunabilir. Daha kaliteli ve özenle üretilmiş LED’ler, genellikle daha uzun ömürlü olabilir.
Belirtilen faktörlerin bir kombinasyonu LED’in yanık kalma süresini belirler. Ancak, yanık kalma süresini doğrudan hesaplamanın spesifik bir formülü yoktur. LED’in teknik özelliklerini (maksimum akım, voltaj, sıcaklık toleransları vb.) göz önünde bulundurarak ve belirli çalışma koşullarına bağlı olarak, LED’in ne kadar süreyle sağlıklı bir şekilde çalışabileceğine dair bir tahminde bulunabilirsiniz. Bu değerlendirme genellikle LED’in üretici tarafından sağlanan teknik verilere dayanır.
6 Responses
Peki devreyi zaman süresi olamadan aç kapa olarak çalıştırmak istersek nasıl yaparız?
Merhaba Tolga. Sanırım tek butonla açma kapama devresinden bahsediyorsun.
555’li devre: http://www.telsizciler.org/index.php?PHPSESSID=1aedb3bc706bed7f88308ac65f04a343&action=dlattach;topic=20736.0;attach=15670;image
Transistörlü devre: http://www.temrinler.com/?p=3059
Arduino kodu :
Tek butonla LED’i yakıp söndürür.
const byte buton = 2;
const byte LED = 13;
unsigned long sure;
bool tersle = 1; // ilk basışta LED’i yakmak için.
void setup() {
pinMode(buton, INPUT_PULLUP);
pinMode(LED, OUTPUT);
}
void loop() {
sure = pulseIn(buton, LOW) / 1000;
if ( sure > 60) { // İlk 60 millisaniye içindeki bounce (ark) etkisinden kurtul.
digitalWrite(LED, tersle); // Çıkışın konumunu değiştir.
tersle = !tersle;
}
}
Merhaba
Bu devreyi çift tetik olarak tasarlayabilir miyiz acaba
Örneğin
Devre tek buton üzerinden ilk tetik verildiğinde çıkış vermeyecek ikinci tetik verildiğinde çıkış verecek
Arduino’da yazılım ile kolaylıkla yapılabilir.
Kanka ChatGPT’den kopyalayıp mı yapıştırdın siteyi, bu ne?
Bari ChatGPT’ye söyle kendisinin yazdığı belli olmayacak şekilde yazsın, mesela Angelina Jolie’nin aksanını kullanarak yazsın.
evet acele yazdırdım bakmadım bile. öyle yaparım.