Görsel deki devrede ilk anda TR2 transistörü iletimde TR1 transistörü kesimdedir. B1 butonuna basıldığında TR1 iletime geçer ve LED yanar. TR2 de kesime gider. Bu anda C1, R4 üzerinden şarj olmaya başlar. C1 gerilimi 0,7 V civarına ulaştığında TR2 tekrar iletime geçerken TR1 kesime gider ve LED söner. LED’in yanık kalma süresi C1 ve R4 tarafından belirlenir.
Görsel 4.6: Tek kararlı multivibratör devresi
MALZEME LİSTESİ
| Adı | Özelliği | Sembolü | Görünüşü | Miktarı |
| Transistör | BC237 (TO-92 kılıf) | 2 adet | ||
| LED | Kırmızı | 1 adet | ||
| Direnç | 220Ω | 1 adet | ||
| Direnç | 10kΩ | 2 adet | ||
| Direnç | 56kΩ | 2 adet | ||
| Kondansatör | 47µf/16V | 1 adet | ||
| Buton | Push buton (NO) | 1 adet |
İŞLEM BASAMAKLARI
- Görsel 4.6’teki devreyi kurunuz.
- Devreye enerji veriniz.
- B1 butonuna basınız. Devrenin çalışmasını gözlemleyiniz.
- C1 kondansatörünün değerini Tablo 4.6’daki değerler değiştirerek ölçülen süreyi yazınız.
DEĞERLENDİRMELER
Tablo 4.6: Tek kararlı multivibratör devresi
| C1 kondansatör değeri | LED’in yanık kalma süresi (sn.) |
| 47uf | |
| 100uf | |
| 220uf |
SORULAR
- Devrede D1’in tersi çalışan LED nereye eklenir? Çiziniz.
- LED turn on mu turn off mu çalışmaktadır?
- Devredeki C1 kondansatörünün görevi nedir?
- C1 kondansatörünün değerinin değişmesi devrenin çalışmasını nasıl etkiler?
C1 kondansatörünün ne işe yaradığı ve değerinin değişiminin devreye etkisi, genellikle devre tasarımının detaylarına ve işlevine bağlıdır.
Ancak, genel olarak, bir kondansatörün devredeki rolü şunları içerebilir:
- Filtreleme: C1 gibi bir kondansatör, giriş veya çıkış sinyalindeki yüksek frekanslı gürültüyü veya istenmeyen dalgalanmaları azaltmak için kullanılabilir. Doğru bir şekilde seçilmiş bir kondansatör, istenmeyen frekansları bloke edebilir.
- Zamanlama: Zamanlama devreleri, özellikle zaman sabitleme veya zaman gecikmeli devrelerde, kondansatörlerin birikim ve boşalma süreleri kullanılarak çalışır. Değerinin değiştirilmesi, zamanlama sürelerini etkileyebilir.
- Depolama: Kondansatörler bazen enerji depolamak için de kullanılabilirler. Ancak, genellikle büyük miktarlarda enerji depolamak için tasarlanmazlar.
C1 kondansatörünün değerinin değiştirilmesi, devrenin çalışmasını değiştirebilir. Örneğin, zamanlama devrelerinde kondansatör değerinin değiştirilmesi, zaman sabitleme süresini veya frekansları etkileyebilir. Eğer bir filtreleme görevi görüyorsa, kondansatörün değeri, filtrelemenin nasıl çalıştığına ve hangi frekans aralıklarının engellendiğine bağlı olarak sinyaldeki değişikliklere neden olabilir.
D1 LED’in ters yönde çalıştırılması, genellikle bir devrede gerilim veya akım yönünü değiştirmek için kullanılır. Ancak, bu spesifik devrenin hangi amaçla tasarlandığına ve D1’in tam olarak nereye bağlandığına bağlıdır.
No responses yet