Görsel 4.2’deki devrede R1 ve R2 dirençleri kazancı belirlerken, seri C1-R4 ve paralel C2-R3’den oluşan pozitif geri besleme, frekansı belirleyen wien köprü osilatörü oluşturmaktadır. Çıkış sinyali belli oranda işlemsel yükseltecin evirmeyen girişine geri beslenmektedir. Bu zayıflamayı telafi etmek ve osilasyonu oluşturabilmek için yükseltecin kazancının üçe eşit veya büyük olması gerekir.
Görsel 4.2: Wien köprü osilatör devresi
MALZEME LİSTESİ
| Adı | Özelliği | Sembolü | Görünüşü | Miktarı |
| Opamp | 741(DIL-08 kılıf) | 1 adet | ||
| Direnç | 1kΩ | 1 adet | ||
| Direnç | 10kΩ | 3 adet | ||
| Kondansatör | 220nf/16V | 2 adet |
İŞLEM BASAMAKLARI
- Görsel 4.2’deki devreyi kurunuz.
- Osiloskobu Vç noktasına bağlayınız.
- Devreye enerji veriniz.
- Çıkış sinyalinin frekasını ve genliğini ölçüp Tablo 4.5’e yazınız, çıkış sinyalini ayrılan yere çiziniz.
DEĞERLENDİRMELER
Tablo 4.2: Wien köprü osilatör devresi
| Frekans | Gerilim |
SORULAR
- Osilatör nedir?
- Osilatörlerdeki geri besleme kavramını açıklayınız.
- Devrenin çalışma frekansını hesaplayınız.
- Yüksek frekanslarda işlemsel yükseltecin dezavantajları nedir? Araştırınız?
işlemsel yükselteçlerin yüksek frekanslarda karşılaşılan bazı dezavantajları vardır. Yüksek frekanslarda işlemsel yükselteçlerle ilgili bazı olası sorunlar şunlar olabilir:
- Bant Genişliği Kısıtlamaları: İşlemsel yükselteçlerin bant genişliği, yani sinyaldeki frekans bileşenlerinin taşıyabileceği maksimum frekans, sınırlıdır. Yüksek frekanslarda, işlemsel yükselteçlerin bant genişliği sınırlamaları, sinyallerin doğru bir şekilde işlenmesini kısıtlayabilir.
- Faz Kaybı ve Gecikme: Yüksek frekanslarda işlemsel yükselteçler, sinyallerde faz kaybına ve gecikmeye neden olabilir. Bu durum, hızlı işaretlerde, özellikle zaman uyumluluğu önemli olan uygulamalarda sorun oluşturabilir.
- Gürültü ve Kararlılık: Yüksek frekanslarda işlemsel yükselteçler daha fazla gürültü oluşturabilir. Ayrıca, yüksek frekanslarda kararlılık ve kontrol daha zor olabilir, bu da istenmeyen titreşimler veya kararsızlıkla sonuçlanabilir.
- Yüksek Harici Parazitler: Yüksek frekanslarda, devre tasarımı ve yerleşimi daha hassas hale gelir. Harici parazitler, devre performansını olumsuz etkileyebilir.
Osilatör, devre elemanları kullanılarak bir devrenin kendiliğinden ve sürekli olarak titreşim yapmasını sağlayan bir devre veya devre parçasıdır. Bu devre, belirli bir frekans ve genlikteki salınımları üretir.
Geri besleme ise bir devrenin çıkışından alınan sinyalin bir kısmının tekrar girişe gönderilmesidir. Bu, devre davranışını etkiler ve belirli bir işlevi gerçekleştirmek için kullanılabilir. Örneğin, osilatörlerde geri besleme, devrenin kendi kendine titreşim yapmasını sağlar. Bu geri besleme, çıkıştan bir kısmını girişe geri göndererek devrenin belirli bir frekansta titreşim yapmasını sağlar.
Devrenin çalışma frekansını hesaplamak için devrenin hangi tür bir osilatör olduğu, bileşen değerleri ve osilatörün çalışma prensibi gibi detaylar önemlidir. Daha spesifik bir devre veya osilatörle ilgili detayları sağlarsanız, frekans hesaplaması konusunda daha doğru bir yardımcı olabilirim.
No responses yet