Eviren yükseltecin girişe DC gerilim uygulandığında çıkıştaki gerilim işaret değiştirir. Görseldeki devrede potansiyometre ayarlanarak 0 – 12V arası pozitif gerilim uygulanmaktadır. Bu gerilim kazanç kadar yükseltilerek çıkışta negatif olarak alınır. Eviren yükselteç simetrik beslendiğinden giriş pozitif ise çıkışta negatif gerilim elde edilir.
Görsel 3.4: Eviren yükseltecin DC çalışması
MALZEME LİSTESİ
| Adı | Özelliği | Sembolü | Görünüşü | Miktarı |
| Opamp | 741(DIL-08 kılıf) | 1 adet | ||
| Direnç | 10k | 1 adet | ||
| Direnç | 22k | 1 adet | ||
| Direnç | 33k | 1 adet | ||
| Direnç | 47k | 1 adet | ||
| Direnç | 100k | 1 adet | ||
| Potansiyometre | 10k | 1 adet |
İŞLEM BASAMAKLARI
- Görsel 3.4’teki devreyi kurunuz.
- Osilaskobun birinci kanalını Vg noktasına (giriş ucu), ikinci kanalını Vç noktasına (çıkış ucu) bağlayınız.
- Vg noktasındaki gerilim 1V olacak şekilde potansiyometreyi ayarlayınız.
- Osilaskopla ölçtüğünüz Vç değeri Tablo 3.2’e yazınız, giriş ve çıkış sinyallerini ayrılan yerlere çiziniz.
- Giriş sinyalini değiştirmeden RF geri besleme direncini 33k yaparak çıkış gerilim değerini Tablo 3.2’ye kaydediniz.
- Giriş sinyalini 2 V yapıp, RF direncini 47k ve 100k dirençlerle değiştirerek çıkış gerilim değerini Tablo 3.2’ye kaydediniz.
- Kazanç değerlerini hesaplayarak Tablo 3.2’ye yazınız.
DEĞERLENDİRMELER
Tablo 3.2: Çıkış Gerilimini Ölçme
| Vg | R1 | RF | Vç | Kazanç (Vç/Vg) | Kazanç
-(RF/R1) |
| 1V | 10k | 22k | |||
| 1V | 10k | 33k | |||
| 2V | 10k | 47k | |||
| 2V | 10k | 100k |
SORULAR
- Rf direncinin değeri çıkış gerilimini nasıl etkilemektedir?
- Çıkıştan alınabilecek en fazla gerilim değeri kaç volttur? Neden?
RF (gerilim bölücü) direncinin değeri, bir devrenin çıkış gerilimini etkileyebilir. Genellikle, RF direnci büyüdükçe, çıkış gerilimi de artar. Bu durum, gerilim bölücü devrelerde kullanılan bir direnç olduğu için meydana gelir. Gerilim bölücü devrelerde, RF direnci ile yük direnci arasında bir gerilim bölünmesi oluşur. Yani, çıkış gerilimi, giriş gerilimi ile RF direnci ve yük direnci arasındaki ilişkiye bağlı olarak belirlenir.
Çıkıştan alınabilecek en fazla gerilim değeri, genellikle ideal durumlarda, giriş geriliminin RF direnci ile yük direnci arasındaki gerilim bölünmesi sonucu belirlenir. Bu durumda, çıkış gerilimi, giriş gerilimi ile RF direnci ve yük direnci oranına bağlıdır. Örneğin, bir gerilim bölücü devresinde, çıkış gerilimi, giriş geriliminin RF direnci ile toplam direnç (RF direnci + yük direnci) arasındaki orana göre belirlenir.
Ancak, pratikte bazı faktörler (örneğin, gerilim kaybı, direnç toleransı, devre elemanlarının özellikleri vb.) nedeniyle ideal teorik değerlere tam olarak ulaşılamayabilir. Bu nedenle, gerçek dünyada çıkıştan alınabilecek en fazla gerilim değeri, teorik olarak hesaplanan değerden biraz daha düşük olabilir. Bu durum, devredeki gerilim kayıpları veya toleranslar nedeniyle ortaya çıkabilir.
No responses yet