Görsel 2.10’daki devrede aydınlık ortamda LDR’nin direnci 10k’nın altında kalır. Beyz polarması alamayan transistör iletime geçmez ve LED sönük durumda olur. Karanlıkta (LDR elle kapatıldığında.) LDR direnci artar (MΩ), üzerine düşen gerilim yaklaşık 0,7 V’a ulaştığında transistör iletime geçer ve LED yanar.
Görsel 2.10: LDR’li karanlıkta çalışan devre
MALZEME LİSTESİ
Adı | Özelliği | Sembolü | Görünüşü | Miktarı |
Transistör | BC237 (TO-92 kılıf) | 1 adet | ||
LED | Kırmızı | 1 adet | ||
Direnç | 1k | 2 adet | ||
Potansiyometre | 10k | 1 adet | ||
LDR | 5mm (10k) | 1 adet |
İŞLEM BASAMAKLARI
- LDR’nin devreye bağlantısını yapmadan önce aydınlıkta ve karanlıkta (LDR’yi elle kapatarak) direncini ölçüp Tablo 2.1’e yazınız.
- Görsel 2.10’teki devreyi kurunuz.
- Devreye enerji veriniz. LED’in aydınlıkta ve karanlıkta verdiği en iyi tepkiyi potansiyometre ile ayarlayınız.
- Voltmetreyi transistörün beyz ucuna (B noktasına) bağlayınız.
- LED’in durumunu ve voltmetreyle ölçülen değeri Tablo 2.9’e yazınız.
- LDR’nin üzerine elinizle kapatarak karanlık yapınız.
- LED’in durumunu ve voltmetreyle ölçülen değeri Tablo 2.9’e yazınız.
- R1 ve POT yerine ideal tek bir dirençle devreyi tasarlayıp çalıştırınız.
DEĞERLENDİRMELER
Tablo 2.9: LDR Üzerine Düşen Gerilim
LDR | Direnç (Ω) | Beyz Gerilimi (V) | LED’in Durumu (Yanık / Sönük) |
Aydınlık | |||
Karanlık |
SORULAR
- LDR üzerine düşen gerilim nasıl artmaktadır?
- Bu devrede LDR üzerine düşen gerilim neden 0,7 V’u geçememektedir?
- Devrede enerji yokken potansiyometrenin orta ucu ile B ucu arası direnç nedir? (örn: 68k)
- LDR üzerine düşen gerilim (B noktası ile şase arası) 0,7 V ise beslemenin pozitif ucuyla (kırmızı hat) B noktası arasına kaç volt düşer (kalır)?
- LED’in aydınlıkta çalışması için devrede nasıl değişiklik yapmak gerekir?
- LDR Üzerine Düşen Gerilimin Artışı:
- LDR (Işık Bağımlı Direnç), üzerine düşen ışık miktarına bağlı olarak direncini değiştirir. Daha fazla ışık, LDR’nin direncini azaltırken daha az ışık, direncini artırır. Dolayısıyla, üzerine düşen ışık arttıkça, LDR’nin direnci azalır ve buna bağlı olarak LDR üzerine düşen gerilim de artabilir.
- LDR Üzerine Düşen Gerilim ve 0,7V Sorunu:
- LDR’nin üzerine düşen gerilimde yaşanan 0,7V sınırlaması, genellikle bir diyotun eşik gerilimi olan yaygın bir değere işaret edebilir. Eğer LDR üzerinde böyle bir sınırlama varsa, bu, LDR’nin karakteristik özellikleriyle veya bağlandığı devre elemanları ile ilgili olabilir.
- Potansiyometre Direnci Enerji Yokken:
- Enerji kesildiğinde potansiyometrenin orta ucundan B ucuna kadar olan direnç, potansiyometrenin belirtilen direnç değerine (örneğin, 68k) eşit olacaktır.
- Beslemenin B Noktasına Düşen Gerilim:
- Eğer LDR üzerine düşen gerilim (B noktası ile şase arası) 0,7V ise, beslemenin pozitif ucundan (kırmızı hat) B noktasına kadar olan gerilim, besleme voltajından (geriliminden) 0,7V az olacaktır.
- LED’in Aydınlıkta Çalışması İçin Değişiklik:
- LED’in aydınlıkta çalışması için, LDR’nin üzerine düşen ışık miktarını artırmak veya LED’in bağlı olduğu devreyi aydınlıkta çalışacak şekilde tasarlamak gerekebilir. Bu, LDR’nin kullanım alanına ve LED’in çalışma koşullarına bağlı olarak değişebilir. Örneğin, LDR’nin daha fazla ışık algılaması için ortamı aydınlatmak veya LED’in bağlı olduğu devreyi ışığa duyarlı olacak şekilde düzenlemek gerekebilir.
No responses yet