Görsel 1.1’deki devrede motorun A noktası rölenin birinci kutbunun normalde kapalı kontağından pozitif besleme alırken, B noktası rölenin ikinci kutbunun normalde kapalı kontağından toprak bağlantısı almaktadır.
Yön değiştirme butonuna basıldığında röle kontakları konum değiştirecektir. Motorun A noktası rölenin ikinci kutbunun normalde açık kontağından toprağa bağlanırken, B noktası rölenin birinci kutbunun normalde açık kontağından pozitif besleme alır. Kutupları yön değiştiren DC motor diğer yöne döner.
Görsel 1.1: Röle ile H köprüsü uygulaması
MALZEME LİSTESİ
| Adı | Özelliği | Sembolü | Görünüşü | Miktarı |
| Röle | İki kutuplu iki konumlu (DPDT) | 1 adet | ||
| Buton | Push buton (Başlatma) NO | 1 adet | ||
| Diyot | 1N4001 | 1 adet | ||
| Motor | 12V DC | 1 adet |
İŞLEM BASAMAKLARI
- Görsel 1.1’teki devreyi kurunuz.
- Yön değiştirme butonuna basarak devrenin çalışmasını gözlemleyiniz.
- Devreye enerji verildiğinde normalde kapalı kontaklardan enerjisini alan motor bir yönde dönmeye başlar. Yön değiştirme butonuna basılınca DC motorun uçları Rölenin normalde açık kontaklarından gerilim kaynağına ters olarak bağlanmış olur. Böylece motorun ters yönde hareket ettiğini görülür. DC Motorun yön kontrolünü sağlayan bu uygulamaya H-Köprüsü (H-Bridge) denir.
- Ölçü aleti devreye bağlıyken yön değiştirme butonunu açık ve kapalı konumlarına alarak ölçü aletinden okunan değerleri gözlemleyiniz. Motor uçlarındaki gerilim ve akım değerlerini Tablo 1.1.’e yazınız.
SONUÇ VE DEĞERLENDİRMELER
Tablo1.1: Motor uçlarındaki gerilim ve akım
| Gerilim (V) | Akım (A) | |
| Buton açık | ||
| Buton kapalı |
SORULAR
- Butona basılınca voltmetre ve ampermetrede değişen nedir?
- H köprüsü başka hangi elemanlarla yapılır?
- Röle uçlarından bir kutbu yapışmışsa devrenin çalışmasında ne tür etki görülür.
No responses yet