Görsel 1.1’deki devrede iki kutuplu iki konumlu (DPDT) röle kullanılmıştır. Başlatma butonuna basıldığında normalde açık kontaklar kapanır. Bobinin ikinci kutbu ledi yakarken birinci kutup röle bobinin toprak bağlantısı (GND) yapar. Başlatma butonundan elimizi çektiğimizde Röle bobini toprak bağlantısını durdurma butonu ve rölenin birinci kutbu üzerinden almaya devam edecektir. Bu işleme mühürleme denir. Kapalı konumda olan durdurma butonuna basıldığında röle bobininin toprak bağlantısı kesildiğinden röle enerjisi kesilir ve kontaklar ilk konumuna döner.
Görsel 1.1: Röle ile mühürleme devresi
MALZEME LİSTESİ
Adı | Özelliği | Sembolü | Görünüşü | Miktarı |
Röle | İki kutuplu iki konumlu (DPDT) | 1 adet | ||
Led | Kırmızı | 1 adet | ||
Direnç | 1k | 1 adet | ||
Buton | IC199 6 pin push buton (Başlatma) NO ucu | 1 adet | ||
Buton | IC199 6 pin push buton (Durdurma) NC ucu | 1 adet | ||
Diyot | 1N4001 | 1 adet |
İŞLEM BASAMAKLARI
- Görsel 1.1’teki devreyi kurunuz.
- Başlatma ve durdurma butonlarıyla devrenin çalışmasını gözlemleyiniz.
- Başlatma butonuna basıldığında rölenin birinci kutbunun normalde açık (NO) kontağından Mühürleme gerçekleşir. Başlatma butonundan elinizi çekiniz. Durdurma butonu üzerinden şaseye (0V) bağlanmış olan röle bobini enerjisini almaya devam eder.
- Durdurma butonuna basınız. Enerjisi kesilen rölenin kontakları ilk durumuna dönecektir.
SORULAR
- Mühürleme nedir?
- Röle bobinine neden ters paralel bir diyot bağlanmıştır?
- R1 direncini 10k ile değiştirildiğinde devrenin çalışmasına etkisi ne olur? Açıklayınız.
İşte cevaplarınız:
- Mühürleme Nedir?
- Mühürleme, bir röle veya bir elektrik devresi içinde, bir defa tetiklendikten sonra kendiliğinden tetikli kalmak anlamına gelir. Bir kez etkinleştirildikten sonra, röle veya devre, enerji kesilene kadar veya belirli bir işlem gerçekleşene kadar tetikli durumda kalabilir.
- Röle Bobinine Neden Ters Paralel Bir Diyot Bağlanmıştır?
- Röle bobinine ters yönlü bir diyot, bobinde oluşan endüktif gerilimi absorbe eder. Bobindeki indüktif yük bir anahtarlama işlemi sona erdiğinde (örneğin, röle kapanırken), bu yük, enerjiyi bırakmak için bir gerilim darbesi olarak geri döner. Ters paralel diyot, bu gerilim darbesini emerek devreye zarar verilmesini önler. Diyot, gerilim darbesini emer ve devreye zarar vermek yerine kendisi zarar görür, böylece devreyi korumuş olur.
- R1 Direncinin 10k ile Değiştirilmesinin Devrenin Çalışmasına Etkisi Nedir?
- R1 direncinin 10k ile değiştirilmesi devrenin çalışmasını etkiler. Direnç değeri arttıkça, devre üzerindeki gerilim düşer ve bu da akımı azaltır. Bu durum, devrenin çalışma hızını etkileyebilir. R1 direncinin değerinin artması, bobin tarafındaki akımı azaltabilir ve böylece rölenin anahtarlamasını geciktirebilir veya etkileyebilir. Bu değişiklik, devrenin zamanlama ve performansını değiştirebilir. Bu tür değişiklikler, devrenin tasarımına ve rölenin belirli gereksinimlerine bağlı olarak istenmeyen sonuçlara neden olabilir. Bu nedenle, direnç değerlerinin değiştirilmesi öncesinde devrenin ihtiyaçları ve etkileri dikkate alınmalıdır.
No responses yet